Strony lub Kątownik narysowane na czerwono na rysunkach są obliczane ze stron i Kątowników narysowanych na zielono.
Strony lub Kątownik narysowane na czerwono na rysunkach są obliczane ze stron i Kątowników narysowanych na zielono.
Poniżej przedstawiono kilka przykładów ilustrujących zastosowanie wzorów trygonometrycznych.
Przykład pokazuje, jak można określić wysokość, nawet gdy bezpośredni dostęp nie jest możliwy.
Na rysunku widać, że z dwóch stanowisk (P1, P2) wyznaczono kąty widzenia (&alfa;, γ) oraz odległość b stanowisk (kolor zielony na rysunku).
Z punktów P1, P2 i wierzchołka wieży utworzono trójkąt. Z tego ogólnego trójkąta znane są kąt &alfa; i bok b. Kąt γ' można obliczyć w następujący sposób:
Brakujący kąt β można wyznaczyć, bo suma kątów w trójkącie wynosi 180°.
W kolejnym kroku do obliczenia boku a wykorzystuje się twierdzenie sinusów. Bok a jest wspólnym bokiem trójkąta ogólnego i trójkąta prostokątnego utworzonego przez a oraz wysokość wieży i linię podstawy.
W trójkącie prostokątnym a jest hipotezą, a h przeciwległą katetą kąta γ. Szukaną przez nas wysokość h możemy zatem obliczyć za pomocą funkcji kąta.
Alternatywnie wysokość wieży można również obliczyć stosując dwa równania dla trójkątów prostokątnych. Pierwszy trójkąt wynika z P1 i punktu bazowego wieży oraz wierzchołka wieży. Drugi trójkąt jest analogiczny, ale oparty na P2.
Dotyczy:
i
o nieznanej odległości x od punktu P2 do punktu bazowego wieży.
Przekształcenie równań daje w każdym przypadku:
i
Równanie równań i rozwiązanie dla h daje rozwiązanie:
Że oba rozwiązania dla h są równoważne, można łatwo udowodnić przez
i
zastępuje.
Z twierdzenia o dodawaniu
skutkuje powyższym rozwiązaniem.
Dlatego też
Wprowadź kąt widzenia i odległość:
W łożysku poprzecznym punkt stały (np. latarnia morska) jest przyjmowany z dwóch pozycji. Między dwoma łożyskami (P1, P2) przebywa się stały kurs i stałą prędkość. Następnie na podstawie namiarów można określić odległość do punktu docelowego.
Na rysunku widać, że w dwóch miejscach (P1, P2) wyznaczono kąty widzenia (&alfa;, γ) względem kierunku jazdy (kolor zielony na rysunku). Długość boku b wynika z prędkości v i odległości czasowej t pomiarów.
Z punktów P1, P2 i punktu docelowego (latarni) powstaje trójkąt. Z tego ogólnego trójkąta znane są kąt &alfa; i bok b = v * t.
Brakujący kąt β można wyznaczyć, bo suma kątów w trójkącie wynosi 180°.
W kolejnym kroku do obliczenia boku a wykorzystuje się twierdzenie sinusów. Bok a jest odległością do punktu pomiarowego P1.
Analogicznie oblicza się odległość do drugiego punktu pomiarowego.
Aby zmierzyć trasę niedostępną, do początku i końca trasy dąży się z dwóch punktów (P1, P2).
Z rysunku wynika, że w dwóch miejscach (P1, P2) wyznaczono kąty widzenia (&alfa;, β, γ, δ) na początku i końcu odległości względem osi łączącej punkty (kolor zielony na rysunku). Znana jest również odległość a punktów pomiarowych. Należy wyznaczyć długość niedostępnego odcinka d (kolor czerwony na rysunku).
Na rysunku na niebiesko zaznaczono wartości pośrednie, które należy obliczyć.
Kąt η można wyznaczyć, bo suma kątów w trójkącie wynosi 180°.
W kolejnym kroku do obliczenia boku c wykorzystuje się twierdzenie sinusów.
Bok e również oblicza się za pomocą twierdzenia sinusów.
Kąt ρ wynika z sumy kątów w trójkącie.
Twierdzenie cosinusów można teraz wykorzystać do obliczenia szukanej przez nas odległości d.
Rozkład sił na składowe ortogonalne odgrywa ważną rolę w mechanice. W tym przykładzie pokazano, jak siłę ciężaru można rozłożyć na dwie składowe za pomocą funkcji kątowych.
Na rysunku przedstawiono wahadło z nitką, na której końcu znajduje się masa. Siłę ciężaru Fg należy rozłożyć na siły cząstkowe. Siła w kierunku nici FZ nie ma udziału w przyspieszeniu, dlatego dla równania ruchu istotna jest znajomość siły Fa.
Siły cząstkowe można określić bezpośrednio poprzez funkcje kątowe, ponieważ jest to trójkąt prostokątny.
Podstawowym zadaniem trygonometrii jest obliczanie innych wielkości danego trójkąta (długości boków, wielkości kątów, długości trójkątówpoprzecznych itp.) z trzech wielkości tego trójkąta. Jako pomoc stosuje się funkcje trygonometryczne sin (sin), cosinus (cos), tangens (tan), cotangens (cot). Prekursorzy trygonometrii istnieli już w starożytnej matematyce greckiej. Arystarchus z Samos wykorzystał własności trójkątów prostokątnych do obliczania odległościmiędzy Ziemią a Słońcem lub Księżycem.
Boki a i b trójkąta prostego zamykające kąt prosty to przyprostokątnymi. Bok c leżący naprzeciwko kąta prostego to przeciwprostokątną. Jeśli spojrzymy na kąt &alfa; to bok a jest przyprostokątnymi przyległą, a b przyprostokątnymi przeciwległą.
Funkcje kątowe
Kąt można określić w gradach (deg) lub radianach (rad). Pełny okrąg w gradach to 360 stopni, w radianach to 2π. W związku z tym obowiązują następujące przeliczenia.
Suma kątów w trójkącie wynosi 180°. Zatem dla kątów w trójkącie prostokątnym obowiązuje następująca zależność.
Istotne dla obliczeń w trójkącie ogólnym są twierdzenia o cosinusie i sinusie oraz związki funkcji kątowych.
Suma kątów w trójkącie jest równa 180°.
z
Oto kilka kolejnych stron:
Treść ćwiczenia z matematykiMatryca
Iloczyn wektorowy macierzyTransformata Fouriera
Kalkulator Transformata Fouriera